Chúng ta đều biết rằng oxy rất cần thiết cho sự sống của con người và mọi sinh vật sống. Thiếu oxy một chút cũng có thể ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe. Tuy vậy, oxy có khả năng gây nguy hiểm cho ta.
Khi có năng lượng trong tế bào, phản ứng oxy hóa khử xảy ra.
Chỉ số oxy hóa khử thể hiện khả năng cân bằng oxy hóa khử của tế bào.
Mất cân bằng oxy hóa khử làm gia tăng các dạng oxy hoạt hóa và gốc tự do.
Gốc tự do là những mảnh phân tử. Sự tích tụ quá nhiều gốc tự do dẫn đến mất cân bằng oxy hóa trong cơ thể. Hậu quả là các thành phần quan trọng của tế bào như lipid và DNA bị hư hỏng (bị oxy hóa) (tế bào chết hoặc xảy ra đột biến).
Nguyên nhân gây mất cân bằng oxy hóa:
- Phơi nhiễm mãn tính hoặc cấp tính với tia cực tím;
- Uống rượu và hút thuốc quá độ;
- Các quá trình viêm;
- Độc tố;
- Lão hóa tự nhiên.
Lưu ý: Ăn quá nhiều cũng có thể gây gia tăng số lượng gốc tự do, bởi cơ thể buộc phải xử lý nhiều chất dinh dưỡng hơn mức cần thiết.
Chất chống oxy hóa hình thành nên hệ thống bảo vệ đặc biệt chống lại các gốc tự do - để cơ thể được sống, hít thở bình thường và cảm thấy dễ chịu dưới tác động tiêu cực của môi trường.
Chất chống oxy hóa là các phân tử khả năng ngăn chặn phản ứng oxy hóa sinh gốc tự do.
Có hai nhóm chất chống oxy hóa chính:
- Tan trong nước (ưa nước): bảo vệ các chất bên trong tế bào (vitamin C, axit lipoic).
- Tan trong chất béo (ưa béo): ngăn chặn hoạt động oxy hóa màng tế bào (vitamin A, E, lycopene).
Chất bảo vệ tự nhiên: vitamin E và coenzyme Q (ubiquinone).
Nhiều hợp chất khác có đặc tính chống oxy hóa trong cơ thể như: tocopherol, carotenoid, axit ascorbic, enzyme chống oxy hóa, estrogen, hợp chất thiol (chứa lưu huỳnh), một số axit và phức hợp protein, vitamin K. Trong thực vật có chứa một lượng lớn các vitamin và chất dinh dưỡng nêu trên.
Bạn có biết: chính chất chất chống oxy hóa lại tự biến thành gốc tự do trong quá trình bảo vệ cơ thể khỏi gốc tự do. Tuy nhiên do cấu trúc hóa học đặc thù, các gốc tự do này rất yếu và không gây nguy hiểm.
Vai trò của chất chống oxy hóa trong mỹ phẩm?
- Ngăn chặn sự phá hủy DNA do phản ứng với các yếu tố ngoại sinh (bức xạ UV, chất độc hại gây ô nhiễm không khí).
- Tham gia vào quá trình kích hoạt vi tuần hoàn máu và trao đổi oxy.
- Cải thiện nước da.
- Thúc đẩy làm sáng các vết nám.
- Kiểm soát hoạt động sản xuất bã nhờn.
- Bảo vệ các sợi collagen và elastin khỏi tổn thương sớm.
- Cải thiện độ đàn hồi của da.
- Đẩy nhanh quá trình tái tạo mô.
- Bảo vệ da khỏi lão hóa do ánh nắng mặt trời.