BAS

Hoạt tính sinh học có ý nghĩa gì?

Đối với bạn, một sản phẩm tốt là như thế nào? Phải chăng là một loại kem có kết cấu thật dễ chịu và đáp ứng mọi lời hứa hẹn trên bao bì?

Theo ngôn ngữ nhà sản xuất, một sản phẩm tốt là tổng hợp của các thành phần chất lượng cao và các phụ gia được chọn lọc kĩ lưỡng. Sự cân bằng trong thành phần của chúng là thứ quyết định mức độ hiệu quả và mục tiêu về vấn đề cần giải quyết cho da.

Hoạt chất sinh học (BAS – Biologically active substance) là gì?

Không phải bất cứ chất nào cũng có thể được gọi là hoạt chất sinh học (BAS). Chỉ những chất có khả năng tác động can thiệp vào hoạt động sống của tế bào da, hoặc tham gia vào quá trình sinh học trong chất nền ngoại bào mới được coi là hoạt chất sinh học. 

Tiêu chí chủ yếu để lựa chọn hoạt chất sinh học trong công thức là tính an toàn tuyệt đối. 

Thông thường, các hoạt chất sinh học có thể được chia thành 3 nhóm:

• Hoạt chất bổ sung (cho những chất làn da cần nhưng thiếu hụt)
• Hoạt chất bảo vệ (bảo vệ da khỏi các tác nhân có hại)
• Hoạt chất điều biến (tác động đến quá trình sinh hóa trong da)

Ngoài 3 nhóm chính này ra còn có các hoạt chất sinh học đa chức năng, khó có thể phân vào 1 nhóm cụ thể nào.

HOẠT CHẤT BỔ SUNG

Khi cơ thể thiếu đồng, quá trình phân chia tế bào da và nang lông bị gián đoạn. Khi thiếu kẽm, chức năng bảo vệ, chống oxy hóa bị ảnh hưởng, còn thiếu axit gamma-linolenic dẫn đến khô và bong tróc da. Thiếu vitamin C sẽ gây thiếu máu, suy nhược. Nhìn vào ví dụ về thiếu hụt vitamin, chúng ta có thể hiểu được những hậu quả nghiêm trọng mà sự thiếu hụt dù chỉ một chất có thể gây ra, và tầm quan trọng của việc cung cấp cho cơ thể đủ chất mà tế bào cần: axit amin thiếu yếu, axit béo không tổng hợp trong cơ thể, khoáng chất, vv.

Không phải chất nào cũng có thể dễ dàng bổ sung được. Vậy nên nhiều sản phẩm mỹ phẩm hoạt động theo cách thông minh hơn – chúng cung cấp cho tế bào da nguyên liệu để tổng hợp các chất cần thiết. Đây chính xác là điều xảy ra khi nói đến việc “kích hoạt” các nguồn lực bên trong da.

HOẠT CHẤT BẢO VỆ

Trong môi trường của thời hiện đại này, một trong những nhu cầu tối quan trọng là bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại bên ngoài. Người ta đã chứng minh rằng ô nhiễm không khí, tia cực tím, khí hậu khắc nghiệt, mầm bệnh, vv. gây ảnh hưởng tiêu cực tới quá trình sinh hóa trong tế bào da.

Các hoạt chất bảo vệ trong mỹ phẩm

• Chất tạo màng (axit hyaluronic, collagen, silicon, màng phân tử, vv.) đều là những chất giữ ẩm tốt và bảo vệ da để tránh mất nước.
• Chất chống oxy hóa có chức năng chống lại các gốc tự do.
• Chất duy trì hệ vi sinh trên da.
• Chất béo bảo vệ da khỏi thời tiết khô, lạnh khắc nghiệt.

HOẠT CHẤT ĐIỀU BIẾN

Đây là các chất gây tác động lên quá trình sinh lý, sinh hóa ở da và tế bào.

• Chất kích thích phân chia tế bào giúp cải thiện sự phân chia tế bào lớp đáy, thúc đẩy tái tạo da.
• Chất điều hòa phân hóa tế bào. Khả năng biệt hóa tế bào có thể suy giảm do tác động tia UV, căng thẳng, chất gây ung thư, vv. Các tế bào khi không được biệt hóa (chính xác) có thể gây hại cho da.
• Chất điều hòa miễn dịch. Các chất này được sử dụng cho viêm da dị ứng và viêm đỏ, làm thay đổi tốc độ và điều hướng cho phản ứng miễn dịch của da.
• Chất điều chỉnh quá trình tổng hợp phân tử sinh học, có tác dụng kích thích tế bào da tăng hoặc giảm tốc độ tổng hợp các phân tử quan trọng. Một số chất có thể nhắc tới như peptide thúc đẩy tổng hợp collagen và phytoestrogen giúp tổng hợp bã nhờn.

Số lượng các hoạt chất vừa có trong tự nhiên và vừa tổng hợp được ngày càng tăng, vì vậy khó có thể thể liệt kê hết mọi chất có hoạt tính sinh học trong mỹ phẩm hiện nay. Trong những bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ cùng xem xét các nhóm chính của những chất này và tác dụng của mỗi nhóm với da:

• Chiết xuất thực vật.
• Lipid
• Protein, peptide, axit amino
• Cacbohydrat
• Vitamin
• Tinh dầu
• Chất chống oxy hóa
• Axit hydroxy
• Phytoestrogen
• Tế bào gốc.